GÜNCEL

Fahri Kaya Hayatını Kaybetti

Kuzey Makedonya hatta Balkan Türklerinin önemli aydınlarından biri olan Fahri Kaya 23 Mart 2020’de İstanbul’da hayatını kaybetti.

Fahri Kaya kimdir?

1930 yılında Kumanova’da doğdu. Annesi ev kadını Fatime Hanım, babası öğretmen Mustafa Efendi’dir. Babası, Kumanova’da “Işık” adlı Türk ilkokulunu açmış ve iki yıl aynı okulun müdür görevinde bulunmuştur.

Kumanova’nın Bulgarlar tarafından istila edilmesiyle ortaokula Bulgarca devam etti. 1944 yılı sonunda öğrenimini Makedonca olarak sürdürdü. 1946 yılında babası Türk okullarına öğretmen yetiştirmek için açılan pedagoji kurslarına Türk dili ve edebiyatı hocası olarak atandı. Fahri Kaya da ailesi ile birlikte Üsküp’e taşındı. Üsküp’te öğretmen olmak için pedagoji kursuna yazıldı. Üç aylık kursun sonunda lise üçe devam etmeye hazırlandığı sırada, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan öğretmen olmak için tayini çıktı. 1 Ekim 1946 tarihinde İştip’e bağlı Yakimova’ya varmış, köyde okul olmadığı için her şeye sıfırdan başlamıştır. Bir ay sonra, on altı yaşında olan Fahri Kaya bir yandan öğretmen, bir yandan da okulun müdürü olmuştur.[1]

1950 yılının ilk aylarında İştip’te düzenlenen Türklerin ilk folklor festivaline öğrencilerinin katılmasını sağlamıştır. Köyde kaldığı dört yıl boyunca İştip’teki öğretmen okulunu dışarıdan bitirip, eğitim ile kültür bilgisini geliştirir.

Yüksek öğrenimini Belgrad’daki Filoloji Fakültesi’nin Şarkiyat Bölümü’nde sürdürmüştür. Belgrad Üniversitesi’nin Edebiyatçılar Kulübü üyesi olarak çeşitli toplantılara ve tartışmalara katılmıştır. Burada, Filoloji Fakültesi Talebeler Birliği’nin başkanlık üyesi olmuştur.[2]

1954 yılının Eylül ayında Üsküp Radyosu ile iş ilişkisi kurup, burada çocuk ve kültür yayınlarını hazırlamıştır. İki yıl sonra Necati Zekeriya’nın yönettiği Sevinç dergisine geçmiş ve onunla birlikte Sevinç ve yeni çıkmaya başlayan Tomurcukdergilerinde çalışmıştır. Ayrıca radyodaki görevini sürdürmüştür. 1958 yılında Fahri Kaya, çalıştığı Detska Radost’tan ayrılmıştır. Sonrasında 1958-1969 yılları arasında Birlik gazetesinde çalışmıştır. Kısa bir zamanda baş ve sorumlu yazar yardımcısı olarak görev almıştır.

Fahri Kaya, gazeteden ayrıldıktan sonra siyasete girmiştir. İki yıl Makedonya hükümetinin kültür sorunlarıyla uğraşmıştır. Ardından tanıtma sekreterliğinin, bugünkü deyimle bakanlığın başına geçmiş ve bu görevde altı yıl kalmıştır. 1974 yılın sonlarında Makedonya Komünistler Birliği İcra Komitesinin üyesi olmuştur. Sonra da partinin başkanlığına seçilmiştir.

1982 yılında yedi kişiden oluşan ve Makedonya Cumhurbaşkanı görevini gören başkanlık görevine seçilmiştir. Sekiz yıl görev yaptığı devletin bu en yüksek mevkiinden emekliliğe ayrılmıştır.

1991 yılında emekli olmuştur. Şu an (2010) Üsküp’te yaşıyor ve Balkanlar’da Türk kültür sanat dünyasına katılımlarına devam etmektedir.

Eserleri:

Türk dilindeki eserleri

  • İlk Adımlar
  • Köyden Sesler (1958)
  • Hoşça Kalın (1965)
  • Güle Güle (çocuk hikâyeleri) (1978)
  • Çocuk Rüyaları (1991)
  • Eski Yugoslavya’da Çağdaş Türk Şiiri (antoloji) (İstanbul) (1992)
  • Çağdaş Makedon Şiirleri Antolojisi (antoloji) (Ankara) 1993
  • Seçme Yazılar (araştırma) (1994)
  • Çağdaş Boşnak Edebiyatı Antolojisi (antoloji) (Yapı Kredi Yayınları) (1995)
  • Küçük Hanım (çocuk hikâyeleri) (1997)
  • İkindi Güneşi (yaşlılar için hikâyeler)
  • Edebiyata Pencere (ilköğretim ders kitabı)
  • Edebiyat (lise ders kitabı)
  • Türkçe Alıştırma Defterleri (ders kitabı)
  • Makedon Yazarlarının Çocuklar İçin Yazdıkları (antoloji)
  • Türk Masalları (antoloji)
  • Gökkuşağı (Yugoslavya Türk yazarları seçmesi)
  • Yugoslavya Türk Hikâyesi
  • Makedonya’da İz Bırakan Türkler (araştırma) (2009)
  • Gün Bugün (araştırma) (2010)
  • Yatsıya Doğru (yaşlılar için hikâyeler) (yayınlanma aşamasında)

Yabancı dildeki eserleri

  • Turske Bajke (Sırpça) (1953)
  • Eden Nov Svet (Makedonca)
  • Novo Staro (Makedonca)
Follow by Email
WhatsApp