Bugün 22 Nisan “Dünya Günü”
Barış konusunda attığı adımlarla bilinen aktivist John McConell’ın, 22 Nisan 1969 yılında çevre kirliliğine dikkat çekmek amacıyla önerdiği Dünya Günü (The Earth Day) 1970 yılı itibariyle kutlanmaya başlandı.
İlk Dünya Günü, ABD’de 22 Nisan 1970’de ABD genelindeki üniversite kampüslerinde kutlandı. 22 Nisan günü ise ABD’de bahar tatili ile final sınavları arasına denk gelmesi nedeniyle seçildi. Öğrencilerin ağırlıklı olduğu 20 milyon kişi kutlamalara katıldı.
Dünya Günü, pek çok çevre hareketinin önünü açtı. ABD’de Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin ve ABD Çevre Koruma Ajansı’nın kurulmasına ön ayak oldu.
1990’da küreselleşen bu özel gün, dünyadaki 200 milyondan fazla insanı harekete geçiren, global ölçekte bir çevre hareketi haline geldi. 2022 Dünya Günü’nün teması ise “Gezegenimize Yatırım Yapın.”
DOĞAL KAYNAK KULLANIMI ARTTI
Uluslararası bir çevre örgütü olan Friends of the Earth’ün raporuna göre, insanlar 30 yıl öncesine göre yaklaşık yüzde 50’den daha fazla doğal kaynak kullanıyor.
ABD’deki Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Berkeley Earth’ten bilim insanları, geçmişten günümüze küresel ısı değerlerini inceledi. İncelemeye göre son 7 yıl, kayıtların tutulmaya başlandığı 1850’lerden bu yana küresel olarak kaydedilen en sıcak yıllar oldu. Artan sıcaklıkların 1,8 milyar insanı etkilediğini kaydeden bilim insanları, temmuz 2021’in bugüne kadar görülen en sıcak ay olduğunu vurguluyor.
NOAA’nın iklim raporuna göre, Kuzey Kutup bölgesinde kaydedilen sıcaklıklar en yüksek seviyeye ulaştı. Araştırmada Kuzey Kutbu’ndaki kara alanları üzerindeki yıllık ortalama sıcaklığın 1981 ortalamasının 2,1C üzerinde olduğu ortaya koyuldu.
Covid-19 karantinaları nedeniyle karbondioksit emisyonlarında yüzde 6 ila yüzde 7’lik bir düşmüştü. Ancak buna rağmen 2020’de sera gazı salınımı 800 bin yıldır kaydedilen en yüksek seviyeye çıktı.
Sürdürülebilir Sistemler Merkezi’ne göre, gıda üretimi ve nakliyesi bir hanenin karbon ayak izinin yüzde 10 ila 30’unu oluşturuyor.
PLASTİK ATIKLARIN YÜZDE 80’İ ÇEVREDE
Recycle Now adlı kurum, şimdiye kadar insanlar tarafından üretilen tüm plastik atıkların yaklaşık yüzde 80’inin hala çevrede olduğunu ifade ediyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’na göre, insanlar her yıl yaklaşık 400 milyon ton plastik atık (Neredeyse tüm insan nüfusunun ağırlığına eşit) üretiyor. Dünyada her dakika 1 milyon plastik şişe satın alınıyor ve üretilen plastiğin yarısı tek kullanımlık olarak tasarlanıyor. 2050 yılına kadar, birincil plastik üretiminin 34 milyar tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Çevre Programı, “Plastik akışını yavaşlatmamız gerekiyor ancak plastik atıklarımızı yönetme şeklimizi de iyileştirmemiz gerekiyor” diyor.
Plastik, deniz canlılarına olduğu kadar insanlara da zarar veriyor. İnsanlar, endişe verici miktarlarda plastik yiyor, içiyor ve soluyor. Hava, yiyecek ve içecekler ile kişisel bakım ürünleri yoluyla yutulan bu plastikler vücuda yerleşebiliyor. Öyle ki Amsterdam Vrije Üniversitesinden bilim insanları, insanlar üzerinde yürüttükleri araştırmada, deneklerin yüzde 77’sinin kanında mikroplastik buldu. Araştırmacılar, tamamı sağlıklı yetişkin 22 bağışçıdan alınan kan örneklerini analiz etti ve deneklerin 17’sinin kanında ölçülebilir miktarda plastik parçacıklar bulundu.
İÇME SULARI ARITILMADAN EKOSİSTEME GERİ DÖNÜYOR
Birleşmiş Milletler’e göre, dünyadaki atık suyun yüzde 80’i arıtılmadan veya yeniden kullanılmadan ekosisteme geri dönüyor. Evsel atık sularının yaklaşık yüzde 44’ü dünya genelinde güvenli bir şekilde arıtılmıyor. Bu nedenle, dünya çapında yaklaşık 1.8 milyar insan, kirli içme suyu kaynağı kullanıyor. Arıtılmamış su, kolera, dizanteri, tifo ve çocuk felci gibi hastalıklara neden oluyor.
Türk Hareket Partisi’nin (THP) 22 Nisan “Dünya Günü” ile ilgili sosyal medya sayfasında paylaşımda bulunuldu. Paylaşım şu şekilde:
Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için çevre sorunlarına öncelik verelim.
#DünyaGünü
#EarthDay
#thp
