Bölgede maaşı en düşük ülke Makedonya
Son yapılan resmi açıklamalarla birlikte Makedonya’daki ortalama maaşın 21,813 denar olduğu belirtilmiştir. 354 avroya denk gelen bu rakam yalnız doğu Avrupa değil bütün Avrupa’nın ortalama maaş konusunda dibinden olduğumuz anlamına gelmekte. En düşük ortalama maaş listesinde ise Makedonya’nın üstünde 357 avro ortalaması ile Arnavutluk ve 364 avro ortalama maaş ile Kosova geliyor. Bölgedeki ülkelere baktığımızda ise ortalama maaş listesinin en üstünde 1022 avro ile Slovenya gelirken, onu 753 Avro ile Hırvatistan; 488 avro ile Karadağ; ve 430 avro ile Bosna Hersek takip ediyor. Bu yazılan rakamlar bölge ülkelerin resmi istatistik kurumlarının açıkladığı rakamlar. Madalyonun diğer tarafında ise Avrupa’daki gelişmiş devletlerin ortalama maaşları göze çarpmaktadır, örnek olarak verilmek gerekirse 5000 avro ortalama maaş ile Lihtenştayn, 4000 avro ortalama ile İsviçre veya 3000 avro ortalama ile Norveç’ten söz edilebilir.
Makedonya uzun yıllardır ortalama maaş olarak Avrupadaki ülkelerin en dibinde olmasına rağmen, iktidar propaganda araçları vasıtasıyla sürekli bir ekonomik iyileşmeden artan GSYİH’dan (Gayrisafhi yurt içi hasila /БДП) söz ediyor. Yine iktidar tarafından yönetilen Devlet İstatistik Kurumunun verilerine göre GSYİH 2015 yılında %3,7 artış gösterilmiş.
Diğer taraftan ekonomi uzmanları Makedonya’daki ortalama maaşın, verimlilik ve üretimin düşüklüğü ele alındığında yüksek olduğu görüşünde birleşmekteler. Yine aynı kaynakların araştırmalarına göre ülkede adil bir ekonomik dağılımın olmadığı, işverenlerin gelirlerinin giderek arttığı fakat işçilerin bu artışlardan hiç pay almadıkları belirtiliyor. Rakamsal olarak ülkede artışın en fazla olduğu inşaat sektörü ele alındığında 2010 ile 2013 yılları arasında sektördeki çalışanların maaşlarının %15 artış gösterdiği, bunun yanında ise inşaat sektöründeki işverenlerin gelirlerindeki artışın %54 olduğu belirtiliyor. Endüstri sektöründe ise maaşlar %3 artarken gelirler %83 artış göstermiş.
Makedonya Sendikalar Birliği (SSM) tarafından yapılan araştırmada 4 kişilik bir ailenin geçimini sağlaması için (50m2 lik dairede yaşıyor,ucuz hijyen harcamaları yapıyor ve otomobil sahibi değilse) en az 32,238 denar geliri olması gerektiği belirtiliyor, ki bu ortalama maaşın bir buçuk katına denk gelmekte.
Bütün bu resmi verilere göre Makedonya’nın içinde bulunduğu ekonomik krizin boyutlarını ve Makedonya’da yaşamanın güçlüğünü kavrayabiliriz. Yine aynı verilere dayanarak son 10 yılda ülkeyi terkeden 600 bin’den fazla vatandaşın ekonomik sebeplere dayalı göçünü de açıklayabiliriz.
Makedonya Türklerinin en önemli sorununun işsizlik olduğunu hesaba katarsak, ülkenin Türkler için yaşanılması zor bir yer olduğu ortaya çıkmaktadır. Genelde tarim ve hayvancılıkla uğraşan soydaş ortalama maaş bir tarafa asgari ücret tutarına bile ulaşmakta güçlük çekmektedir. Diğer taraftan ülkede çalışan Türklerin ortalama maaşına dair bir resmi araştırma olmamasına rağmen, başta Ohri Çerçeve anlaşmasından doğan hakça temsil ilkesinin Türkler için uygulanmaması, az olan kamu çalışanlarının düşük kademelerde çalışmaya mahkum bırakılmaları, özel sektördeki düşük maaşlar gibi parametlereli ele alırsak Türkler için Makedonya’daki ortalama maaş olan 21,813 denar (354 avro) gelirin hayal olduğu, Makedonya Türkünün bu seviyeden oldukça uzak olduğunu söylemek hiç de yalnış sayılmaz.